مرغ بهشت

مواد ضد تغذیه ای

مواد ضد تغذیه ای به ترکیباتی اطلاق می‌شود که در غذا های طبیعی یافت می‌شوند و از طریق مکانیسم های مختلفی اثرات مخالف یا متضاد با شرایط بهینه تغذیه ای اعمال می‌کند گاهی مواد ضد تغذیه ای را تحت عنوان عوامل سمی یاد می‌کنند زیراس از مصرف اثرات زیان آوری در بدن بوجود می‌آورند با وجود این اصطلاح عامل سمی تا حدودی گمراه کننده است زیرا این گونه استنباط می‌شود که با مصرف این مواد در یک سطح خاصی حیوان از بین برود در واقع این مواد برای اغلب حیوانات کشنده نیست ولی اثرات مغایر با شرایط تهیه خوراک(تغذیه)، کاهش رشد،کاهش بازدهی خوراک، تغییرات هورمونی و آسیب به برخی از اندام های بدن ایجاد می‌کند که این اثرات ایجاد شده در سطح وسیع باعث کاهش بهره وری واحدهای دامپروری می‌شود.

راه های حذف مواد ضد تغذیه ای از خوراک ها(منبع اصول تغذیه نشخوارکنندگان و تک معده ای ها تالیف دکتر عزیزالله کمال زاده انتشارات گلبان 1380- 280 صفحه)

1)     اصلاح نژاد گیاهان : انتخاب، اعمال ژنتیکی

2)     تجزیه کردن: خشک، مرطوب

3)     حرارت دادن: خشک، مرطوب

4)     آنزیم ها: پروتئازها، اکسیدازها

5)     بقیه راه ها مثل پوست گیری، جوانه زدن، تغییر شکل دادن

بطور کلی 3راه برای حذف مواد ضدتغذیه ای وجود دارد: (منبع اصول تغذیه نشخوارکنندگان و تک معده ای ها تالیف دکتر عزیزالله کمال زاده انتشارات گلبان 1380- 280 صفحه)

1)     اصلاح نژاد گیاهان

2)     عمل آوری تکنولوژیکی( Technological Treatment)

3)     عمل آوری بیوتکنولوژی

انواع مواد ضد تغذیه ای

بر اساس نوع ماده موثره این ترکیبات و پاسخ حیوان در برابر آنها این مواد را به چند گروه تقسیم می‌کنند :

1)     مواد کاهش دهنده هضم و استفاده متابولیکی از پروتئین خوراک

-        بازدارنده های پروتئاز

-        لکتین ها

-        ساپونین ها

-        ترکیبات پلی فنل

2)     مواد کاهش دهنده حلالیت و ایجاد کننده تداخل با مواد معدنی

-        اسید فایتیک

-        اسید اگزالیک

-        گلوکوزینولات ها

-        گوسیپول

3)     مواد غیر فعال کننده ویتامین ها و هورمون ها

-        آنتی ویتامین های A، D، E،  K، تیامین، پیرو دوکسین

-        میموزین ( اسید آمینه ای سمی است که در باقلا دیده می‌شود.)

4)     سیانوژنها

5)     نیترات ها و نیتریت ها

6)     کپک ها و مایکو توکسین ها

7)     سایر مواد

Download